Balıkesir Mutasarrıf Ömer Ali Bey Kütüphanesi 1901 yılında Osmanlı Padişahı Sultan II.Abdülhamid Han’ın onayı ile ‘Hamidiye Kütüphanesi’ adıyla kurulmuştur. 1908 yılında ‘Maarif Kütüphanesi’, 1922 yılında ‘Vatan Kütüphanesi’ adını taşıyan kütüphane VII.Milli Eğitim Şurası Kararları uyarınca 1962 yılında ‘İl Halk Kütüphanesi’ adını almıştır. Türkiye genelinde bütün İl Halk Kütüphaneleri bünyesinde bulunan 1928 yılı Harf İnkılabı öncesi döneme ait  Arap Harfli  el yazması ve matbu eserlerin ayrılması gereği üzerine 30/12/2010 tarih ve  27801 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6093 sayılı 'TÜRKİYE YAZMA ESERLER KURUMU BAŞKANLIĞI KURULUŞ VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN’la kurulan 15 Yazma Eser Kütüphanesine ek olarak 26.08.2011 tarih ve 28037 sayılı Resmi Gazetede Yayımlanan  2011/2132 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Balıkesir’de Mutasarrıf Ömer Ali Bey Yazma Eserler Kütüphanesi  Müdürlüğü kurulmuştur. Kendi  hizmet binası tespit edilip taşınıncaya kadar  geçici bir süre Balıkesir İl Halk Kütüphanesi  hizmet binasında hizmet vermiştir.

        Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı ile Balıkesir Valiliği arasında gerçekleşen  görüşmeler neticesinde  16 Nisan 2013 tarihli Protokol ile Balıkesir Valiliğine  25 yıllığına tahsis edilen  binanın  Balıkesir Mutasarrıf Ömer  Ali  Bey  Yazma Eser Kütüphanesine  tahsis edilmesine  karar verilmiştir.  Mülkiyeti  Balıkesir  Ticaret Odası’na ait Ziraat Bankası eski hizmet binasıdır.
1911  yılında, Sultan  Mehmed  Reşad  döneminde  inşa  edilmiş  olan  bina,  bodrum   kat üzerine iki katlıdır. Duvarları  granit  taşla  örülmüş  olup  toplam   432,61 metrekarelik kapalı alana sahiptir.

      2015 yılı içinde Balıkesir Valiliği tarafından restorasyonu, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığımız tarafından  tefrişatı tamamlanan ve  Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı İstanbul Bölge Müdürlüğüne bağlı olan Balıkesir Mutasarrıf Ömer Ali Bey Yazma Eser Kütüphanesi  01/01/2016 tarihinde fiilen hizmet vermeye başlamıştır.